ఇక్ష్వాకులు 1(Ikshvaku Dynasty)

Ikshvaku Dynasty Study Material in Telugu

• ఇక్ష్వాకుల రాజ్య స్థాపకుడు శాంతమూలుడు 
• వీరియొక్క రాజధాని విజయపురి 
• ఇక్ష్వాకుల రాజ  చిహ్నం సింహం 
• ఎహువల శాంతమూలిడి కాలం నుంచి శాసనాలు సంస్కృతంలో వేయబడినవి 
• వీరికాలం నుంచి మేనత్త కూతుళ్లను వివాహం చేసుకునే సంప్రదాయం మొదలైంది 
• పురాణాల ప్రకారం ఇక్ష్వాకులలో 7 గురు పాలకులు ఉన్నారు. కాని ఇక్ష్వాకుల శాసనాల ప్రకారం 4గురు మాత్రమే ఉన్నారు 
• వీరి పరిపాలన కాలం సుమారు 100 సం. లు

వశిస్థిపుత్ర శాతకర్ణి (క్రీ.శ.220-233)

• ఇతను స్వతంత్ర ఇక్ష్వాక రాజ్య స్థాపకుడు 
• పూగియ, హిరణ్యక వంశీయులతో కలిసి శాతవాహన రాజు 3వ పులోమావిని తొలిగించి స్వాతంత్య్రాన్ని ప్రకటించుకున్నాడు 
• ఇతనికి 'మహారాజ' అనే బిరుదు కలదు, ఇంకా శతసహస్త్రదానప్రదాత అనే బిరుదు పొందాడు 
• ఇతను వైదిక మతాన్ని ఆచరించాడు 
• ఇతను అనేకమైన శాసనాలు వేయించాడు(రెంటాల, దాచేపల్లి, కేశానాపల్లి)
• ఇతని భార్య మఠారిశ్రీ, కూతురు అటవి శాంతిశ్రీ, కుమారుడు వీరపురుష దత్తుడు, సోదరిణులు శాంతశ్రీ,హార్మశ్రీ 

మఠరీపుత్ర శ్రీ వీరపురుషదత్తుడు  (క్రీ.శ.233-253)

• ఇతను శాంతమాలుడు కుమారుడు, తలి పేరు మాధురి 
• ఇతను ఇక్ష్వాక వంశంలో గొప్పవాడు 
• నాగార్జునకొండ శాసనాన్ని అనుసరించి ఇతనికి 5గురు భార్యలు ఉన్నారు
• ఇతను తన మేనత్త హార్మశ్రీ ఇద్దరి కూతుళ్లను (బాపిశ్రీ, షష్ఠిశ్రీ ) వివాహమాడాడు ఇంకా ముగ్గురు భార్యల పేర్లు -- బట్టీ మహాదేవి, రుద్రా భట్టారిక,శాంతశ్రీ.  
• ఇతను మొదట్లో వైదిక మతాన్ని అనుసరించాడు తరువాత బౌద్ధమతాన్ని స్వీకరించాడు 
• నాగార్జునకొండలోనే ఒక శిల్పంలో రాజు తన కుడి కాలుతో 'శివలింగాన్ని' తాకుతున్నట్లు ఉంది 
• ఇతని ఏకైక కూతురు కొడబలిశ్రీ 
• ఇతని కాలంలో 'ఉపశక బోధిశ్రీ' అనే మహిళ బౌద్ధమత వ్యాప్తికి కృషిచేసింది 
• ఇతని యొక్క శాసనాలు -- అల్లూరిశాసనం, ఉప్పుగుండూరు శాసనం, నాగార్జునకొండ శాసనం, అమరావతి శాసనం, జగ్గయ్యపేట శాసనం. 

ఎహువల శాంతమూలుడు  (క్రీ.శ.253-277)

• ఇతనిని రెండవ శాంతమూలుడు అంటారు 
• తాతపేరు పెట్టుకునే సంప్రదాయం ఇక్ష్వాకుల నుంచే మొదలైంది. 
• ఇతను వైదిక బౌద్ధ మతాలను ఆచరించాడు 
• ఇతని కాలంనుంచే శాసనాలు "సంస్కృతం" లో చెక్కబడ్డాయి 
• ఇతను దక్షిణభారత దేశంలో హిందూ దేవాలయాలను నిర్మించిన మొట్టమొదటి రాజు 
• అప్పట్లో మహిళలు సంతానం కొరకు "హరిత దేవత" కు గాజులు సమర్పించేవారు 
• ఇటీవల కాలంలో "గుమ్మడూరు" వద్ద ఎహువల శాంతమూలుడు యొక్క శాసనం లభించింది దీనిలో బౌద్ధ విద్యాలయానికి సంబందించిన వివరాలు ఉన్నాయి. 

ఇతను నిర్మించిన దేవాలయాలు

• పుష్పభద్ర నారాయణస్వామి దేవాలయం (విజయపురిలో)
• కార్తికేయని దేవాలయం (విజయపురిలో)
• నందికేశ్వర ఆలయం 
• నవగ్రహ ఆలయం (నాగార్జున కొండలో) 
• హారతి దేవాలయం 
• కుబేర ఆలయం (నాగార్జున కొండలో) 

రుద్రపురుషదత్తుడు (క్రీ.శ.283-301)

• ఇతను ఇక్ష్వాకుల చివరి పాలకుడు 
• ఇతని కాలంలోనే తోలి పల్లవ రాజులూ ఇక్ష్వాకుల రాజ్యంపై దాడులు చేసారు 
• దీని గురుంచి సింహవర్మ వేయించిన "మంచికల్లు శాసనం" లో పేర్కొనబడింది . ఇది ఆంధ్రదేశంలో పల్లవుల తోలి శాసనం 
• ఇక్ష్వాకుల కాలంలో నాగార్జునకొండ మంచి వర్తక కేంద్రంగా అభివృద్ధి చెందింది 
• శ్రీలంక రాజులూ వారి బౌద్ధ సన్యాసుల కోసం 'నాగార్జున కొండ' వద్ద 'సింహళ విహారము' ను నిర్మించారు 
• నాగార్జునకొండ ప్రసిద్ధ విశ్వవిద్యాలయం గా మారింది 
• వీరికాలంలో అమరావతి శిల్పకళా పూర్తిగా వికసించింది 
• వీరికాలంలో సంగమ వంశం కు చెందిన 'విరుగల్' అనే సంప్రదాయం మొదలైంది 
• విరుగల్ అంటే 'రాజు కోసం జీవించి రాజు కోసం మరణించే అంగరక్షకులు'
• వీరి కాలం నుంచే శాసనాలపై సంవత్సరాలు ప్రస్తావించే సంప్రదాయం మరియు నిర్మాణాలపై శిల్పుల పేర్లు చెక్కడం ప్రారంభమైంది 
• వృత్తిపన్ను విధించబడినట్లుగా 'విషవత్తి శాసనం' ద్వారా తెలుస్తుంది. 

 Continue...