యూరోపియన్ల రాక:
యూరోపియన్లు వ్రధానంగా రెండు వన్తువుల కొరకు(సుగంధ ద్రవ్యాలు, సిల్క్) భారతదేశంతో వర్తకం చేశారు.
ఈ వర్తకం కొరకు 3 మార్గాలను ఉపయోగించేవారు. అవి
1) యూరప్‌-కాన్‌స్టాంట్‌నోపుల్‌ (టర్కీలోని ఇస్తాంబుల్‌) -మధ్య ఆసియా-భారత్‌
2) యూరప్‌-మద్యధరా సముద్రం - పశ్చిమ ఆసియా - మధ్య ఆసియా - భారత్‌
3) యూరప్‌-మద్యధరా సముద్రం-ఆఫ్రికా-ఎర్ర సముద్రం- పశ్చిమ ఆసియా - మధ్య ఆసియా - భారత్‌
పై 3 మార్గాలలో మొదటి మార్గము అతి ముఖ్యమైనది.
1453లో టర్కీ రాజు రెండవ మహమ్మద్‌ కాన్‌స్టాంట్‌ నోపుల్‌ను ఆక్రమించి ఈ మార్గం గుండా యూరోపియన్లు భారతదేశంతో లేదా తూర్పు దేశాలతో వర్తకం చేయకూడదని ఆంక్షలు విధించాడు.
దీనితో భారతదేశంతో నేరుగా ఒక సముద్ర మార్గమును కనుగొనుటకు యూరోపియన్లు నిర్ణయించారు.
యూరప్‌లో సముద్రయానము నౌకాయానమును ప్రోత్సహిం చిన మొట్టమొదటి వ్యక్తి -హెన్రీ (స్పెయిన్‌-పోర్చుగల్‌ రాజు)
హెన్రీ జీబ్రాల్టర్‌ జలసంధిని దాటి ఉత్తర ఆఫ్రికాలోని మొరాకో చేరుకొని తిరిగి సురక్షితముగా స్పెయిన్‌కు చేరుకున్నాడు. నావికుల శిక్షణ కొరకు అనేక శిక్షణా కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేశాడు. అందువల్లనే ఇతనికి 'హెన్రీ ద నేవిగేటర్‌' అనే బిరుదు ఇవ్వబడింది.
బార్తిలోమియు డయాజ్‌(1485) భారతదేశంతో ఒక సముద్ర మార్గమును కనుగొనుటకు బయలుదేరి ఆఫ్రికా దక్షిణ ప్రాంతమునకు చేరుకున్నాడు. కానీ అక్కడి వాతావరణం సరిగా లేకపోవుటచే తన ప్రయాణాన్ని కొనసాగించలేకపోయాడు. తిరిగి యూరప్‌కు పయనిస్తూ ఆఫ్రికా దక్షిణ ప్రాంతానికి తుపానుల అగాధం (Cape of Storm) అని పేరు పెట్టాడు.
తుఫానుల అగాధం భారతదేశంతో ఒక సముద్ర మార్గమును కనుగొనడంలో ప్రోత్సాహకరంగా ఉండాలని భావించి రెండవ 'జాన్‌ దీనికి కేప్‌ ఆఫ్‌ గుడ్‌హోప్‌' అని పేరు పెట్టాడు.
కొలంబస్‌ భారతదేశానికి సముద్ర మార్గమును కనుగొనుటకు బయలుదేరి అట్లాంటిక్‌ మహాసముద్రంలో తన దిశ మారి కరేబియన్‌ డీవులకు చేరుకున్నాడు. ఈ దీవులకు వెస్టిండీస్‌ అని పేరు పెట్టాడు.
పోర్చుగల్‌ రాజు ఇమ్మన్యువల్-2 భారతదేశంతో నముద్ర మార్గం కనుగొనుటకై వాస్కోడగామను ప్రోత్సహించాడు.
వాస్కోడగామా భారతదేశంతో సముద్ర మార్గమును కనుగొనుటకు పోర్చుగల్‌ రాజధాని లిస్బన్‌ నుండి బయలుదేరి కేప్‌ ఆఫ్‌ గుడ్‌హోప్‌కు చేరుకున్నాడు. కేప్‌ ఆఫ్‌ గుడ్‌హోప్‌ వద్ద వాస్కోడిగామా అబ్దుల్ నాజిబ్‌ /మజీద్‌ అనే వర్తకుడిని కలిసి అతని సహాయంతో 1498 మే 17న కాలికట్‌ (ప్రస్తుతం కోజికోడ్‌) చేరుకున్నాడు.
ఇతను కాలికట్‌ చేరినపుడు ఇతనితోపాటు మూడు నౌకలు ఉన్నాయి.
1. Sao Gabriel-వాస్కోడగామ
2. Sao Rafael-పౌలోడగామ
3. Caravel Berrio-నికోలవ్‌ కోయిల్హో
కాలికట్‌ రాజు జామోరిన్‌ వాస్కోడగామాకు స్వాగతం పలికి అతనికి కావలసిన వస్తువులను కొనిపించి తిరిగి యూరప్‌కు పంపాడు.
యూరవ్‌లో ఈ వన్తువులను అమ్మిన తర్వాత వాస్కోడగామాకు తన పెట్టుబడిపై 60 రెట్లు లాభం వచ్చింది. దీని తర్వాత పోర్చుగీసు వారు ఒక శతాబ్ధి కాలంపాటు భారతదేశ వర్తకాన్ని శాసించారు.
రెండవసారి వాస్కోడగామా 1502 అక్టోబర్‌ 30న భారతదేశానికి వచ్చాడు. 1524 డిసెంబర్‌ 24న మలేరియాతో కొచ్చిలో మరణించాడు. వాస్కోడగామ తర్వాత కాబ్రల్‌ భారతదేశానికి వచ్చాడు. కాబ్రల్‌ బ్రైజిల్‌ను కనుగొన్నాడు.
